در مواجهه با سوختگی ناشی از انفجار، سرعت و دقت در اقدامات اولیه حیاتی است. در این مواقع بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) و یا آتش‌نشانی (۱۲۵) تماس بگیرید و سپس گام‌های زیر را دنبال کنید:

حفظ ایمنی صحنه ی حادثه

 قبل از هر چیز، مطمئن شوید که محل حادثه برای شما و مصدوم ایمن است. هرگونه خطر احتمالی مانند آتش، مواد شیمیایی، یا سقوط اجسام را بررسی و برطرف کنید. اگر مصدوم هنوز در معرض منبع انفجار یا آتش است، او را به سرعت و با احتیاط از محل دور کنید.

توقف روند سوختگی

اگر لباس‌های مصدوم آتش گرفته است، او را به زمین بخوابانید و با پتو، ژاکت یا هر پارچه ضخیم دیگری، شعله‌ها را خفه کنید (او را با پتو بپوشانید و روی زمین بغلتانید). اگر لباس‌ها به بدن نچسبیده‌اند، آن‌ها را با احتیاط خارج کنید. لباس‌های چسبیده به پوست را به هیچ عنوان جدا نکنید، زیرا این کار باعث آسیب بیشتر می‌شود.

خنک کردن محل سوختگی

محل سوختگی را بلافاصله و به مدت حداقل ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زیر آب خنک (نه آب سرد یخ زده) بگیرید. این کار به کاهش درد، ورم و عمق سوختگی کمک می‌کند. از یخ یا آب بسیار سرد استفاده نکنید، زیرا می‌تواند باعث آسیب بیشتر به بافت و شوک در مصدوم شود.

برداشتن زیورآلات و لباس‌های تنگ

هرگونه زیورآلات (انگشتر، ساعت، دستبند) و لباس‌های تنگ در اطراف محل سوختگی یا تورم احتمالی را، قبل از شروع ورم و ایجاد مشکل در برداشتن آن‌ها، به آرامی خارج کنید.

پوشاندن محل سوختگی

سوختگی را با یک گاز استریل، پارچه تمیز و بدون پرز یا باند تمیز بپوشانید. این کار به جلوگیری از عفونت کمک می‌کند. از هیچگونه پماد، روغن، کره، خمیر دندان یا هر ماده دیگری روی سوختگی استفاده نکنید. این کار می‌تواند روند بهبودی را مختل کرده و تشخیص پزشک را دشوار سازد.

مدیریت شوک برای مصدوم

مصدوم را گرم نگه دارید تا دچار افت دمای بدن نشود (مثلاً با یک پتو سبک). اگر مصدوم هوشیار است و آسیب سر و گردن ندارد، او را به پشت بخوابانید و پاهای او را کمی بالاتر از سطح بدن قرار دهید (به جز در موارد آسیب سر، گردن یا مشکلات تنفسی).

نظارت بر وضعیت مصدوم

به طور مداوم وضعیت هوشیاری، تنفس و نبض مصدوم را بررسی کنید. با مصدوم صحبت کنید و به او اطمینان دهید. استرس می‌تواند وضعیت او را بدتر کند.

در مواجه با مصدومان ناشی از سوختگی چه کارهایی نباید انجام داد

• ترک محل حادثه بدون اطمینان از ایمنی
• جدا کردن لباس‌های چسبیده به پوست
• استفاده از یخ یا آب بسیار سرد
• استفاده از هرگونه پماد، روغن، کره، خمیر دندان و غیره روی سوختگی
• ترکاندن تاول‌ها
• استفاده از مواد پنبه‌ای، چون پرزهای آن ممکن است به سوختگی بچسبند.

 

همواره به یاد داشته باشید که پس از اقدامات اولیه، رساندن هرچه سریع‌تر مصدوم به مراکز درمانی و کمک تخصصی پزشکی، حیاتی‌ترین گام است.