چرا حوادث در محیط کار تکرار می شوند؟

به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیمارستان فارابی، جلسه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار این مرکز بامداد چهارشنبه 3 خرداد 1402 با حضور سعید مرادی، مدیر بیمارستان و با هدف بررسی گزارش حوادث ناشی از کار در اردیبهشت سال جاری برگزار شد. 

الناز نصیرلو، مسئول بهداشت حرفه ای بیمارستان فارابی گزارش خود را با بیان حوادث رخ داده در بازه زمانی گفته شده آغاز کرد و اظهار داشت: در اردیبهشت ماه 1402 شاهد بروز 7 حادثه در بیمارستان بودیم که می توان گفت برای ما بی سابقه بوده است. حوادثی همچون بریدگی انگشت دست کارکنان آشپزخانه، زمین خوردن کارکنان پرستاری به دلیل اختلاف سطح و ضرب دیدگی و آسیب به مچ پای دو تن از کارکنان خدمات تا گاز گرفتن ساعد دست پرستار توسط بیمار خردسال در هنگام ریختن قطره در چشم. به همین دلیل تصمیم گرفتیم با مطرح کردن این موارد در جلسه کمیته حفاظت فنی، هم اقدامات اصلاحی انجام شده را مرور کنیم و هم راهکاری برای پیشگیری از تکرار چنین حوادثی بیابیم.

وی در ادامه افزود: با توجه به مواردی که رخ داده به نظر می رسد باید یک بازنگری در نحوه ارسال گزارش حوادث داشته باشیم. یعنی اینکه شخص حادثه دیده باید به سرعت مسئول واحد خود را در جریان قرار داده و گزارش خطا نیز در اسرع وقت به دست ما برسد. همچنین باید ارجاع شخص حادثه دیده به مراکز درمانی نیز با نظارت بیمارستان و ارجاع به مرکز یا پزشک معتمد بوده و تا پایان روند درمان نیز پیگیری ها ادامه داشته باشد. مسئله دیگر بحث مرخصی استعلاجی شخص حادثه دیده است. در این زمینه نیز باید نظارت بیشتر شود. به عنوان مثال اگر همکاری دچار حادثه شد و نیاز به 2 ماه مرخصی استعلاجی پیدا کرد نباید پس از چند روز مجدد به محل کار خود بازگردد. در این صورت هم سلامت شخص به خطر می افتد و هم از نظر کارایی در محل کار نمی تواند بازدهی لازم را داشته باشد. به همین دلیل باید نظارت به گونه ای باشد که فرد تا پایان مدت استعلاجی از مراجعه به محل کار خودداری کند.

نصیرلو در ادامه نگاهی نیز به مصوبات کمیته های قبلی داشت و گفت: در زمینه رفع مشکلات ارگونومی، یک برنامه عملیاتی به دفتر بهبود کیفیت بیمارستان پیشنهاد و برای اجرای اقدامات اصلاحی لازم به ترتیب اولویت نیز برنامه ریزی شد. اما در مورد بررسی وضعیت سامانه تهویه قسمت ریکاوری اتاق عمل یک بیمارستان همچنان اقدامی انجام نشده و امیدواریم با همکاری واحد تاسیسات و انجام بررسی های بیشتر بتوانیم راهکاری برای رفع مشکل این اتاق عمل ارائه کنیم. زیرا بحث فشار هوا و تهویه یک امر ضروری در اتاق های عمل است.

مسئول بهداشت حرفه ای بیمارستان فارابی همچنین از شروع مراحل حذف چراغ های الکلی از اتاق های عمل این مرکز خبر داد و تصریح کرد: یکی از مصوباتی که از سال گذشته نیز پیگیر اجرای آن هستیم، حذف این چراغ ها است. زیرا می توانند خطر بروز حوادثی مانند آتش سوزی را به همراه داشته باشند. خوشبختانه با بررسی هایی که انجام شد توانستیم یک نوع مناسب از کوتر را برای جایگزینی این چراغ ها انتخاب کنیم و در حال حاضز نیز در مراحل خریداری است. یکی از مصوباتی که می توان گفت اقدامات خوبی هم در رابطه با آن انجام شد بحث رفع مشکلات موجود در انبار اکسیژن بیمارستان است که بر اساس گزارش معاونت درمان مواردی از عدم انطباق در محل وجود داشت. خوشبختانه در حال حاضر سیلندرهای پر و خالی از هم جدا شده و کلاهک نیز برای آن ها نصب شده است. همچنین رنگ آمیزی کپسول ها و تعبیه هواکش نیز به خوبی صورت گرفته اما همچنان برای نصب سامانه هشدار دهنده و آشکارساز نشت اکسیژن، تجهیزات ضد انفجار و نصب علائم هشدار نیازمند انجام اقدامات اصلاحی هستیم.

نصیرلو برنامه عملیاتی واحد بهداشت حرفه ای  بیمارستان فارابی در سال 1402 برای کاهش مشکلات ارگونومی را بررسی و ارزیابی این مشکلات به ترتیب اولویت های پرخطر دانست و افزود: تا پایان سال جاری رفع حداقل 10 درصد از موارد عدم انطباق برای کاهش این آسیب ها در دستور کار قرار دارد. وی درباره شاخص های بروز آسیب های شغلی و کاهش خطرات شغلی اولویت دار نیز نکاتی مطرح کرد و گفت: باید توجه کنیم اعداد مربوط به این شاخص ها همیشه واقعی نیست زیرا همه حوادث گزارش نمی شوند. اما زمانی که ضریب تکرار حادثه یا همان حوادث مشابه افزایش می یابد یعنی نتوانسته ایم در زمینه اجرای اقدامات اصلاحی خوب عمل کنیم. یکی از علت های آن نیز همانطور که گفتم به دلیل اهمیت ندادن به ارسال گزارش حوادث است. گاهی ممکن است گزارش یک حادثه پس از 2 هفته به صورت مکتوب به دست ما برسد. بارها نیز از خود من سوال شده که چرا باید حادثه را گزارش کنیم؟ یا اگر گزارش کنیم بیمارستان چه امتیازی برای ما در نظر می گیرد؟ البته برخی ازکارکنان نیز گمان می کنند در صورت گزارش حادثه به عنوان مقصر شناخته می شوند و به همین دلیل ممکن است از چنین کاری خودداری کنند. به همین دلایل است که نیازمند بازنگری در دستورالعمل های ایمنی و گزارش حادثه هستیم. حتی باید پا را فراتر از گزارش حوادث گذاشته و شبه حوادث را نیز در سریعترین زمان ممکن به مسئول واحد و واحد بهداشت حرفه ای اطلاع دهیم. در واقع سطح فرهنگ ایمنی در بیمارستان فارابی باید به گونه ای باشد که ایمن بودن محیط کار برای کارکنان یک اولویت محسوب شود.  مسئول بهداشت حرفه ای بیمارستان فارابی همچنین افزود: البته بروز حوادث را نمی توان 100 درصد به نا ایمن بودن محیط مربوط دانست زیرا عوامل مختلفی در بروز یک حادثه دخیل هستند. اما نمی توان چنین موضوعی را دلیلی بر گزارش نکردن این موارد برشمرد. 

نصیرلو اجرایی نشدن دستورالعمل های ایمنی را نیز یکی از علت های وقوع حوادث تکراری دانست و اظهار داشت: صحبت درباره بازنگری در دستورالعمل ها یک چیز است و اجرایی شدن آن چیز دیگر. در حال حاضر نیز مشکل ما اجرایی نشدن دستورالعمل های ایمنی موجود است. کارکنان باید مواردی مانند استفاده از لوازم حفاظت فردی و گزارش حوادث را اولویت بدانند. شاید مسئولان به ویژه مسئولان واحدها باید در این زمینه قاطعیت بیشتری داشته یا از عوامل تشویقی و تنبیهی بهره ببرند.

ارائه گزارش از خطرات اولویت دار در سال 1401 پایان بخش جلسه کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار بیمارستان فارابی بود.