به گزارش روابط عمومی بیمارستان فارابی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ دکتر مرتضی کریمی، جراح و متخصص چشم و فوق تخصص ویتره و رتین این مرکز، با هدف ارتقا سطح آگاهی عمومی، نسبت به پایین بودن دانش کمک‌های اولیه در مواجهه با تروماهای چشمی (ضربه به چشم) هشدار داد. دکتر کریمی تأکید کرد که متأسفانه اقدامات نادرست در لحظه حادثه، نظیر خارج کردن جسم نافذ یا مالش چشم، آسیب وارده به بینایی را تشدید می‌کند.

آگاهی عمومی و اقدامات اولیه در زمان حادثه

دکتر کریمی در خصوص ضرورت افزایش آگاهی عمومی در مورد حوادث چشمی، گفت: «متأسفانه سطح آگاهی عمومی در جامعه ایران دربارهٔ علائم هشداردهنده و کمک‌های اولیهٔ صحیح در تروماهای چشمی پایین است و بسیاری از بیماران یا خانواده‌ها در لحظهٔ حادثه، اقدامات نادرستی انجام می‌دهند که آسیب را تشدید می‌کند.»

وی افزود: «آشنایی با اقدامات اولیه در این موارد یا همان بایدها و نبایدها، احتمال کمتر شدن عوارض و آسیب های وارده به چشم را افزایش خواهد داد.»

اقدامات حیاتی در هنگام تروما به چشم که بینایی را حفظ می‌کنند

فوق تخصص ویتره و رتین بیمارستان فارابی اقدامات فوری به ویژه در هنگام ورود مواد شیمیایی یا ورود جشم خارجی به چشم را حیاتی برشمرد و اظهار داشت: «در صورت ورود مواد شیمیایی به چشم  بلافاصله چشم را با آب تمیز یا نرمال سالین (اگر در دسترس بود) به مدت حداقل ۱۵ تا ۲۰ دقیقه شست‌وشو دهید. زمان، حیاتی است. اگر هم جسم خارجی وارد چشم شد، نباید جسم از چشم خارج شود، زیرا این کار می‌تواند منجر به خونریزی شدیدتر یا نشت محتویات داخل چشمی شود. در صورت ورود گرد و غبار به چشم نیز باید چشم را به آرامی با آب شست و شو داد و اگر جسم خارجی یا گرد و غبار از چشم خارج نشد باید از تلاش بیشتر و دستکاری چشم خودداری کرده و به اورژانس چشم مراجعه کرد»

دکتر کریمی در ادامه گفت: «در ضربه ی بسته مانند برخورد توپ یا مشت به چشم، از فشار دادن یا ماساژ چشم آسیب‌دیده مطلقاً خودداری کنید. در ادامه نیز باید برای بررسی شکستگی احتمالی استخوان‌های اطراف چشم (اربیت) و خونریزی داخلی (هایفما)، فورا به پزشک مراجعه شود.»

وی هشدا داد: «در این موارد باید از هرگونه دستکاری چشم آسیب دیده پرهیز و چشم را با یک گاز استریل (بدون فشار) یا یک محافظ سفت مانند لیوان کاغذی بریدشده، به‌صورت سبک پوشاند و سریعاً به اورژانس چشم‌پزشکی مراجعه کرد.»

اشتباهات شایعی که در هنگام تروماهایی چشمی به بینایی آسیب می‌زنند

چشم پزشک بیمارستان فارابی در مورد انجام اقدامات اشتباه و آسیب زننده به چشم در مواردی که تروما به چشم وارد می شود نیز هشدار داد و تصریح کرد: « مواردی مانند مالش چشم پس از احساس ورود جسم خارجی به آن می تواند باعث خراش‌های عمیق‌تر قرنیه می‌شود. همچنین استفاده از قطره های چشم باید به نظر پزشک باشد و استفاده از قطره‌های خانگی، گیاهی یا داروهای نامشخص و بدون نسخه پزشک ممکن است آسیب هایی را به چشم وارد کند.»

دکتر کریمی آسیب هایی که مواد شیمیایی به چشم وارد می کنند را نیز خطرناک دانست و تاکید کرد پس از تماس مواد شیمیایی با چشم، حتی اگر درد کاهش یافته باشد نیز باید به چشم پزشک یا اورژانس چشم مراجعه کرد. وی استفاده از کمپرس گرم در ساعات اولیه پس از ضربه یا استفاده از پانسمان‌های فشاری در آسیب‌های نفوذی مانند ورود چشم خارجی به چشم را نیز جزو مواردی دانست که باید از انجام آن پرهیز کرد.

اهمیت آموزش و دقایق طلایی در اورژانس های چشمی

دکتر کریمی در پایان تأکید کرد: «آگاهی عمومی از طریق آموزش‌های رسانه‌ای، مدارس، محیط‌های کاری و درمانگاه‌ها باید افزایش یابد؛ چراکه دقایق اولیه در تروماهای چشمی، تعیین‌کننده بینایی آینده بیمار است. هرگونه آسیب جدی، باید مستقیماً به اورژانس چشم‌پزشکی بیمارستان ارجاع داده شود.»