به گزارش روابط عمومی بیمارستان فارابی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ پرش پلک که از نظر پزشکی به آن مایوکمیا (myokymia) گفته می‌شود، یک اتفاق بسیار رایج است و خوشبختانه در اکثر موارد، نشانه بیماری جدی چشمی نیست. این نوع پرش‌ها معمولاً خفیف، موقتی و کاملاً بی‌خطر هستند و خودبه‌خود برطرف می‌شوند. البته گاهی نیز این پرش می تواند در اثر بروز بیماری های مربوط به مشکلات یا آسیب های عصبی و مغزی باشد و در این موارد باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه و درمان را آغاز کرد. ما در این مطلب فقط به ارتباط پرش پلک با بیماری های چشمی می پردازیم. 

 

علل رایج پرش پلک و غیرمرتبط با چشم

دلایلی که اغلب باعث پرش پلک می‌شوند، ارتباطی به مشکلات جدی چشمی ندارند و بیشتر به سبک زندگی و شرایط روزمره ما مربوط هستند. اگر شما هم دچار این حالت هستید، احتمالاً یکی از این عوامل در آن نقش دارد:

• خستگی و کمبود خواب: یکی از شایع‌ترین دلایل پرش پلک خستگی زیاد است.
• استرس: قرار گرفتن در موقعیت‌های استرس‌زا می‌تواند سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار داده و باعث پرش عضلات پلک شود.
• مصرف زیاد کافئین: نوشیدن بیش از حد قهوه، چای یا نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند محرک این اسپاسم‌ها باشد.
• مصرف الکل: مصرف زیاد الکل نیز می‌تواند عاملی برای این پرش‌ها باشد.

 

مشکلات چشمی که باعث پرش پلک می‌شوند

اگرچه پرش‌های پلک عادی بی‌خطر هستند، اما در موارد نادر، می‌توانند با چند مشکل چشمی مرتبط باشند. این مشکلات معمولاً با علائم دیگری نیز همراه هستند و شدت پرش در آن‌ها بیشتر است. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• سندرم خشکی چشم: خشکی چشم می‌تواند باعث تحریک سطح چشم شود و این تحریک به نوبه خود منجر به پرش‌های پلک می شود. اگر چشمان شما اغلب احساس سوزش، خارش یا خستگی دارند، ممکن است خشکی چشم عامل اصلی باشد.
• تحریک سطح چشم یا پلک: هرگونه تحریک خارجی مانند وجود جسم خارجی در چشم، آلرژی‌های فصلی یا التهاب پلک (بلفاریت)، می‌تواند باعث تحریک عضلات پلک و پرش آن‌ها شود.
• بلفارواسپاسم (Blepharospasm): این یک وضعیت نادر اما جدی‌تر است که در آن پلک‌ها به صورت غیرارادی و قوی‌تر بسته می‌شوند. این اسپاسم‌ها می‌توانند به مدت چند ثانیه یا حتی چند ساعت ادامه پیدا کنند و بینایی فرد را مختل کنند. بلفارواسپاسم اغلب با علائم دیگری مانند حساسیت به نور و خشکی چشم همراه است. این وضعیت معمولاً به دلیل اختلال در عملکرد عصبی در مغز رخ می‌دهد.
• اسپاسم همی‌فاشیال (Hemifacial Spasm): این یک اختلال نادر دیگر است که تنها یک طرف صورت را درگیر می‌کند. اسپاسم‌ها از اطراف چشم شروع شده و به مرور زمان به سایر عضلات یک طرف صورت گسترش می‌یابند. دلیل این عارضه اغلب فشار یک رگ خونی بر روی عصب صورت است و باید توسط پزشک بررسی شود.

 

چه زمانی به چشم پزشک مراجعه کنیم؟

همانطور که گفته شد، پرش‌های خفیف و موقت نیازی به نگرانی ندارند. اما اگر پرش پلک شما برای چند هفته ادامه پیدا کرد، خیلی شدید بود، یا همراه با علائم زیر بود، حتماً به چشم‌پزشک مراجعه کنید:

• پلک شما به طور کامل بسته می‌شود.
• عضلات صورت شما نیز شروع به پرش می‌کنند.
• قرمزی، تورم یا ترشح از چشم دارید.
• احساس می‌کنید پلک بالایی شما افتاده است.

 

در چنین شرایطی، چشم‌پزشک می‌تواند با بررسی دقیق، علت اصلی را تشخیص دهد و در صورت نیاز، درمان مناسب را ارائه کند. توصیه می کنیم اگر پرش پلک شما ادامه دار بود به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا در صورت وجود بیماری یا آسیب های مرتبط با مغز یا اعصاب بتوانید درمان خود را آغاز کنید. همچنین برای اطمینان از اینکه آیا پرش پلک با بیماری های چشمی مرتبط است یا نه، باید به چشم پزشک مراجعه کرده تا معاینه دقیقی از چشم شما انجام شود. برای دریافت نوبت درمانگاه های تخصصی و فوق تخصص بیمارستان فارابی به نشانی nobat.tums.ac.ir مراجعه کنید.