به گزارش روابط عمومی بیمارستان فارابی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ بحران‌ها معمولاً بی‌خبر می‌آیند؛ اما میزان آمادگی ما است که تعیین می‌کند با چه کیفیتی از آن عبور کنیم. در محیط پرتلاطم درمان، بحران تنها در حادثه‌های بزرگ خلاصه نمی‌شود. گاهی فشار کاری، ازدحام بیماران، یا تصمیم‌گیری‌های سریع در شرایط اضطراری هم نوعی بحران به حساب می‌آیند.

یکی از اصول کلیدی در مدیریت بحران، آگاهی و آمادگی سازمان‌یافته پیش از وقوع آن است. وقتی می‌دانیم در موقعیت‌های خاص چه باید کرد، نقش ما چیست و مسیر اقدام چگونه است، ذهن آرام‌تر و عملکردمان مؤثرتر می‌شود. این آگاهی، اضطراب را کاهش می‌دهد و حس کنترل و توانمندی را در تیم افزایش می‌دهد.

تاب‌آوری، یعنی توان بازگشت به تعادل پس از فشار، نه فقط برای خودمان بلکه برای همکاران و بیمارانمان. ساختن یک محیط کاری تاب‌آور، از آگاهی و ارتباط شروع می‌شود. از اینکه اطلاعات درست را به‌موقع به اشتراک بگذاریم، از اینکه در تصمیم‌گیری‌ها با هم هماهنگ باشیم و از اینکه در لحظه‌های دشوار، به جای قضاوت، حمایت کنیم.

چند راهکار برای افزایش آمادگی روانی و تاب‌آوری

تنظیم هیجان

در بحران، بدن زودتر از ذهن واکنش نشان می‌دهد. تشخیص علائم جسمانی استرس (مثل انقباض فک، تپش قلب یا تنفس سریع) نخستین گام برای بازگرداندن کنترل است. در چنین لحظاتی استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی و تنظیم هیجان مانند تنفس دیافراگمی، آرام‌سازی عضلانی تدریجی، می‌تواند محور فیزیولوژیک استرس را آرام کند و مغز را از حالت تهدید به حالت تصمیم منتقل سازد.

بازسازی شناختی در لحظه

به‌جای تمرکز بر «چرا این اتفاق افتاد؟»، تمرکز بر «در این موقعیت چه کاری از من ساخته است؟» به مغز کمک می‌کند تا از مسیر درماندگی به مسیر اقدام حرکت کند.

تاب‌آوری جمعی

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در محیط‌های درمانی، تاب‌آوری فردی بدون حمایت همکارانه پایدار نمی‌ماند. ارتباط منظم، قدردانی از تلاش دیگران و اجازه‌ی بیان هیجان‌ها در تیم، شبکه‌ای از پایداری روانی ایجاد می‌کند.

بازگشت آگاهانه پس از بحران

پس از هر رویداد استرس‌زا، چند دقیقه گفتگو و بازنگری تجربه با تیم، به تخلیه هیجانی سالم و پیشگیری از فرسودگی روانی کمک می‌کند. سکوت یا سرکوب هیجان، خطر فرسودگی و واکنش‌های تاخیری اضطراب را افزایش می‌دهد.