دکتر نیما رضائی: باید به ستاره‌هایی که در آسمان پژوهش داریم انگیزه داده و از آنان تقدیر کنیم

به گزارش سینا رسانه دانشگاه علوم پزشکی تهران بیمارستان فارابی، سومین جلسه فصلی شورای پژوهشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران دوشنبه ۱۹ آذر ۱۴۰۳ به میزبانی بیمارستان فارابی برگزار شد. در این جلسه که با حضور، دکتر نیما رضائی، معاون پژوهشی دانشکده پزشکی برگزار شد، ابتدا دکتر آزاده کیومرثی، عضو هیئت علمی گروه خون شناسی و سرطان کودکان دانشگاه مباحثی را درباره ترجمان دانش و پژوهش اثرگذار بیان کرد. در ادامه دکتر قاسم فخرایی، رئیس بیمارستان فارابی با تاکید بر اینکه گروه چشم پزشکی این بیمارستان در بین گروه‌ های بالینی دانشگاه علوم پزشکی تهران یکی از بالاترین پتانسیل‌ های پژوهشی را در اختیار دارد گفت: برای پیشرفت نیاز به دیده شدن وجود دارد. این موضوع را می‌ توانیم در بین کشورهای منطقه و همسایه نیز مشاهده کنیم. کشورهایی که تلاش وافری دارند تا در زمینه پژوهش دیده شوند و البته موفق نیز بوه اند. ما نیز چاره‌ ایجز برقراری ارتباطات بین‌ المللی با مراکز علمی معتبر جهان و دیده شدن نداریم.  

وی به اهمیت بومی کردن علوم در کشور نیز اشاره کرد و افزود: ما باید یک مصرف کننده و بومی کننده علم خوب باشیم. اولین قدم برای پیشرفت و جبران فاصله با سایر مراکز علمی جهان و البته حرکت در لبه دانش نیز همین است. زیرا صرفاً با مقاله نمی‌ توان حتی یک مولکول دارویی تولید کرد. بلکه همکاری علمی با صنایع و مراکز علمی معتبر داخلی و خارجی می‌ تواند منجر به بومی کردن علوم در کشور و در نهایت پیشرفت شود.
دکتر رجبی، معاون پژوهشی بیمارستان فارابی نیز با ابراز خشنودی از برگزاری سومین جلسه فصلی شورای پژوهشی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال ۱۴۰۳ در بیمارستان فارابی، آماری از روند تولید مقالات و تعداد مقالات منتشر شده در سال‌ های اخیر در این مرکز را ارائه کرد. وی گفت: ما از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۶ در بیمارستان فارابی روند رو به رشدی در تعداد مقالات منتشر شده داشتیم. این تعداد مقاله از سال ۲۰۱۶ به بعد ثابت شده و بین صد تا صد و چهل مقاله در سال منتشر می‌ کنیم.

دکتر رجبی تعداد مقالات منتشر شده توسط اعضای هیئت علمی گروه چشم پزشکی دانشگاه و بیمارستان فارابی را در سال ۲۰۲۴، صد و بیست و دو مقاله برشمرد و تصریح کرد: مقدار H. index مقالات از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۴ در بیمارستان فارابی تقریباً دو برابر شده است و این افزایش دو برابری میزان مفید بودن و رفرنس دادن بالا را نشان می‌ دهد.  

معاون پژوهشی بیمارستان فارابی همچنین تعداد مقالات منتشر شده در سال‌ های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ توسط هر یک از اعضای هیئت علمی این بیمارستان را بیان کرد و افزود: معمولا این تصور وجود دارد که با افزایش تعداد استادان و دانشیاران نسبت به استادیاران، تعداد مقالات منتشر شده نیز کاهش می‌ یابد. زیرا تمایل به پژوهش و انتشار مقاله در پزشکان جوان بیشتر است. اما در بیمارستان فارابی چشم پزشکانی که مرتبه استاد تمامی دارند نیز تعداد مقالات بالایی را منتشر کرده‌ اند.  

وی درباره انتشار مقالات علمی در زمینه استفاده هوش مصنوعی در چشم پزشکی نیز صحبت کرد و گفت: هر یک از گروه‌ های چشم پزشکی در بیمارستان فارابی زیر گروهی برای هوش مصنوعی تشکیل داده‌ اند. به عنوان مثال در بخش رتین (شبکیه) مطالعات خوبی در این زمینه انجام شده و مقالات آن را نیز منتشر کرده‌ ایم. امیدواریم این روند در آینده نیز ادامه پیدا کند.  

در ادامه این جلسه هر یک از گروه‌ های اربیت و اکولوپلاستی، قرنیه، گلوکوم، شبکیه، استرابیسم و اورژانس چشم نیز گزارشی از فعالیت‌ های پژوهشی و مقالات منتشر شده خود در سال‌ های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ ارائه کردند.  

دکتر نیما رضائی، معاون پژوهشی دانشکده پزشکی نیز با ابراز خشنودی از گزارش ارائه شده معاونت پژوهشی بیمارستان فارابی و گروه‌ های چشم پزشکی اظهار داشت: نباید در پژوهش دچار ادبیات نامناسب شویم. خوشبختانه ما در دانشگاه علوم پزشکی تهران و گروه‌ های مختلف همکارانی داریم که هم شایستگی و هم صلاحیت لازم را برای کارهای پژوهشی دارند. شاید بتوان گفت تنها مشکل ما در حال حاضر انگیزه است. به همین دلیل باید ادبیات درست در پژوهش غالب شود تا افراد دوباره انگیزه گرفته و از فعالیت‌ های پژوهشی خود لذت ببرند.  

دکتر رضائی با اشاره به اینکه مقاله ادبیات محققین دنیاست و محققان با زبان مقاله با یکدیگر گفت و گو می‌ کنند، ادامه داد: در یک پژوهش باید به پایه و اساس یک مقاله که بخش اصلی آن است توجه شود و نه صرفاً انتشار آن. انتشار مقاله باید به عنوان مرحله آخر مورد توجه قرار گیرد.

وی افزود: گروه چشم پزشکی بیمارستان فارابی باید با افتخار بگوید که ما بیش از هشتاد سال است که در حال فعالیت‌ های علمی و پژوهشی هستیم و می‌ خواهیم در منطقه جایگاه بالایی داشته باشیم. این تفکر می‌ تواند به پزشکان و پژوهشگران این گروه انگیزه دهد. ما نیز باید به ستاره‌ هاییکه در آسمان پژوهش داریم انگیزه داده و از آنان تقدیر کنیم.  

معاون پژوهشی دانشکده پزشکی همچنین به پزشکان جوان توصیه کرد تا از نگرش سیاه و سفید در پژوهش پرهیز کنند. وی گفت: در همه جای دنیا نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید وجود دارد. یعنی همه جا خاکستری است و نباید دید سیاه و سفید داشته باشیم. در همین فضای خاکستری جهان ستاره‌ هاییهستند که نور امید را روشن نگاه می‌ دارند و باید قدر آنها را دانست. به شما چشم پزشکان جوان می‌ گویم با چشم باز ببینید و با گوش شنوا بشنوید. در این صورت می‌ توانید نقش خود را در این فضا پیدا کنید.  

دکتر رضائی افزایش بودجه پژوهش در سال آینده را یکی از اهداف معاونت پژوهشی دانشکده پزشکی دانست و عنوان کرد: در حال حاضر به هر طرح تحقیقاتی تا صد و پنجاه میلیون تومان بودجه اختصاص داده می‌ شود. امیدواریم با تلاش‌ هایی که در حال انجام است این بودجه در سال آینده به دویست میلیون تومان برسد. البته همین جا اعلام می‌ کنم که تا پایان سال میلادی به حداکثر سه طرح پژوهشی که از هر گروه آموزشی ارسال شود، بودجه دویست میلیون تومانی اختصاص خواهیم داد. امیدواریم در این فرصت دو تا سه هفته‌ ایکه به پایان سال میلادی مانده، تلاش خود را بیشتر کنید.  

دکتر احمدرضا دهپور، استاد ممتاز گروه فارماکولوژی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز که در این جلسه حضور داشت نکاتی را درباره ترجمان دانش بیان کرد و اظهار داشت: به عنوان کسی که سال‌ هاست در کسوت استادی دانشگاه علوم پزشکی تهران به انجام پژوهش‌ های اورجینال مشغول هستم، علاقه مندم تا بدانم وضعیت گروه‌ های مختلف آموزشی این دانشگاه در زمینه ترجمان دانش در چه حدی است و چه موانعی وجود دارد که نمی‌ گذارد ترجمان دانش در گروه‌ ها شکل بگیرد. تصور می‌ کنم باید تلاش کنیم تا گروه‌ های آموزشی با دانشجویان به صورت عمیق‌ تر همکاری کنند. اگر بتوانیم چنین کاری انجام دهیم شاید بتوانیم بخشی از ترجمان دانش را اجرا کنیم.