ضایعات ملانوسایتیک ملتحمه یا به عبارت ساده‌تر، ضایعات رنگدانه‌دار ملتحمه، به گروهی از ضایعات پوستی اطلاق می‌شود که در ملتحمه (پرده شفافی که روی سفیدی چشم را می‌پوشاند) ایجاد می‌شوند. این ضایعات معمولاً به دلیل افزایش تعداد سلول‌های ملانوسیت (سلول‌های تولیدکننده رنگدانه) به وجود می‌آیند.

 

این ضایعات به چند دسته تقسیم می‌شوند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:

 

خال ملتحمه (Conjunctival nevus): شایع‌ترین نوع ضایعه ملانوسیتیک ملتحمه است و معمولاً خوش‌خیم است.

ملانوم ملتحمه (Conjunctival melanoma): نوع بدخیم ضایعات ملانوسیتیک ملتحمه است و در صورت عدم درمان به سرعت گسترش می‌یابد.

ملانوسیتوم ملتحمه (Conjunctival melanocytoma): ضایعه‌ای بینابینی بین خال ملتحمه و ملانوم ملتحمه است.

 

علت دقیق ایجاد ضایعات ملانوسیتیک ملتحمه در بسیاری از موارد ناشناخته است، اما عوامل زیر می‌توانند در ایجاد آنها نقش داشته باشند:

 

ژنتیک: برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی مستعد ابتلا به این ضایعات هستند.

قرار گرفتن در معرض نور خورشید: قرار گرفتن طولانی مدت در معرض اشعه ماوراء بنفش می‌تواند خطر ابتلا به این ضایعات را افزایش دهد.

تحریک مزمن ملتحمه: استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی یا وجود یک جسم خارجی در چشم می‌تواند باعث تحریک ملتحمه و در نتیجه ایجاد ضایعه شود.

 

علائم ضایعات ملانوسیتیک ملتحمه بسته به نوع و اندازه ضایعه متفاوت است. برخی از علائم شایع عبارتند از:

 

وجود یک لکه تیره یا سیاه روی سفیدی چشم

تغییر در اندازه یا رنگ لکه

خارش یا سوزش چشم

تاری دید

احساس وجود جسم خارجی در چشم

 

تشخیص ضایعات ملانوسیتیک ملتحمه معمولاً با معاینه کامل چشم توسط پزشک متخصص چشم انجام می‌شود. پزشک با استفاده از یک ذره‌بین مخصوص (بیومیکروسکوپ) و سایر ابزارهای تشخیصی، ضایعه را بررسی می‌کند. در برخی موارد، ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر، نمونه‌برداری از ضایعه انجام شود. تشخیص زودهنگام ضایعات ملانوسیتیک ملتحمه بسیار مهم است. زیرا در صورت تشخیص و درمان زودهنگام، امکان درمان کامل ضایعه و حفظ بینایی وجود دارد.

 

 

درمان ضایعات ملانوسیتیک ملتحمه به نوع و اندازه ضایعه، محل قرارگیری آن و همچنین سن بیمار بستگی دارد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:

 

نظارت: در برخی موارد، ضایعات خوش‌خیم کوچک نیاز به درمان ندارند و پزشک به صورت دوره‌ای ضایعه را بررسی می‌کند.

جراحی: برای برداشتن ضایعات بزرگ یا بدخیم، جراحی انجام می‌شود.

پرتودرمانی: در برخی موارد، از پرتودرمانی برای درمان ضایعات استفاده می‌شود.

دارودرمانی: در برخی موارد، از داروهای خاص برای درمان ضایعات استفاده می‌شود.

 

اگر علاقه مند هستید تا مباحث تخصصی و پاتولوژیک ضایعات ملانوسایتیک ملتحمه را دنبال کنید توصیه می کنیم با کلیک روی مطالعه بیشتر فیلمی که توسط دکتر زهره نوذریان، دانشیار گروه پاتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران و بیمارستان فارابی تهیه شده را تماشا کنید.