پیشگیری و کنترل عفونت ناشی از کاتترهای عروقی و ادراری:
 
رویکردهای ذیل بمنظور مراقبت از بیماران در مقابل عفونت های مجاری ادراری باید اجرا گردد لازم بذکر است بدلیل نبودن تجهیزات اندوسکوپی در این بیمارستان تمامی بیمارانیکه نیاز به انجام اقدامات درمانی و اسکوپی های مربوط به سیستم ادراری دارند بایستی با هماهنگی سوپروایزر به سایر مراکز درمانی مجهز به این امکانات اعزام شوند:
- در مورد نحوه انجام کاتتریزاسیون ادراری به دستورالعمل مراقبت از سونداژ مراجعه شود.
- رعایت نکات آسپتیک در کلیه مراحل انجام کار الزامیست.
- کاتتریزاسیون ادراری بغیر از مواقع اورژانس در بیماران مرد توسط پرسنل مرد و در مورد بیماران زن توسط پرسنل زن انجام گیرد.
 
نکات مورد توجه در تعویض کاتتر ادراری بشرح زیر است:
- تعویض کاتترادراری بصورت روتین (مثلاً هر 2-3 هفته یک بار) توصیه نمی شود.

تنها در موارد زیر تعویض کاتتر ادراری ضرورت دارد:
- اختلال عملکرد یا نشت (Lecage) سوند        
- انسداد کاتتر ادراری از بین رفتن سیستم بسته کاتتریزاسیون  مانند جدا شدن مکرر سوند از کیسه ادرار، آلودگی سوند وکیسه ادرار بخصوص حین تهیه نمونه ادرار یا پارگی در محل اتصال کاتتر به کیسه ادرار
- وجود باکتری در ادرار (باکتریوری) و وجود قارچ  یا کاندیدا در ادرار (کاندیدوری)
- بیماری که دارای کاتتر ادراری است بایستی روزانه از نظر علائم عفونت ادراری موضعی و عمومی مورد بررسی قرار گرفته و در صورت شناسایی علائم عفونت سریعا به پزشک معالج و سوپروایزر اطلاع دهد تا مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به تعویض کاتتر اقدام گردد.
- تاحد امکان بایستی مدت زمان ماندگاری کاتتر ادراری در بیمار کوتاه بوده و در صورت عدم وجود اندیکاسیون بلافاصله به پزشک در مورد خارج کردن آن اطلاع داده شود.
 
نکات مورد توجه در مورد کیسه ادراری بشرح زیر است:
- کیسه ادراری بایستی در هر شیفت تخلیه شده و میزان برون ده ادراری در برگه کنترل I&O ثبت گردد و اگر برون ده ادراری کمتر از 30 میلی لیتر در ساعت باشد بایستی بلافاصله به پزشک معالج و سوپروایزراطلاع داده شود
- کیسه ادراری بایستی همواره پایین تر از سطح مثانه نگه داشنه شود.
- تعویض کیسه ادراری بطور روتین توصیه نمی شود مگر آنکه پاره ، سوراخ یا نشت داشته باشد.
- هنگام تماس با کاتتر ادراری و کیسه ادراری حتما از دستکش و در صورت لزوم از سایر وسایل حفاظت فردی استفاده شود.
- در مورد بیمارانیکه در سایر مراکز درمانی تحت کاتتریزاسیون قرار گرفته اند و برای درمان بیماری چشمی به این مرکز مراجعه می کنند پرستار موظف است تاریخ انجام کاتتریزاسیون ادراری در ان مرکز را از بیمار سوال کرده و در گزارش اولیه پرستاری ثبت نماید. 
 
رویکردهای ذیل بمنظور مراقبت از بیماران در مقابل عفونت های خونی باید اجرا گردد:
- در مورد نحوه انجام کاتتریزاسیون ورید مرکزی به دستورالعمل مراقبت از کاتتر ورید مرکزی مراجعه شود .
- رعایت نکات آسپتیک در کلیه مراحل انجام کار الزامیست.
- کاتتریزاسیون ورید مرکزی در بیماران بایستی فقط توسط پزشکان انجام گیرد.
 
نکات مورد توجه در تعویض کاتتر ورید مرکزی بشرح زیر است:
- برای پیشگیری از عفونت کاتترهای وریدی مرکزی (CVL  ) وکاتتر های همودیالیز نیاز به تعویض روتین کاتتر نمی باشد.
- در صورت اختلال عملکرد کاتتریا وجود شواهدی از عفونت در موضع یا در صورت بروزتب با نظر پزشک تعویض کاتتر توصیه می شود.
- بیماری که دارای کاتتر ورید مرکزی است بایستی روزانه از نظر علائم عفونت ادراری موضعی و عمومی مورد بررسی قرار گرفته و در صورت شناسایی علائم عفونت سریعا به پزشک معالج و سوپروایزر اطلاع دهد تا مورد بررسی قرار گرفته و نسبت به تعویض کاتتر اقدام گردد
- تاحد امکان بایستی مدت زمان ماندگاری کاتتر ورید مرکزی در بیمار کوتاه بوده و در صورت عدم وجود اندیکاسیون بلافاصله به پزشک در مورد خارج کردن آن اطلاع داده شود.
 
نکات مورد توجه در مورد پانسمان ناحیه کاتتر ورید مرکزی بشرح زیر است:
- برای پانسمان ناحیه کاتتر ورید مرکزی باید از گاز استریل استفاده شود.
- پانسمان ناحیه کاتتر ورید مرکزی بایستی هر 2 روز یکبار و  و در مورد پانسمان های شفاف هر 7 روز یکبار تعویض شود.
- در صورتی که پانسمان شل ، خیس یا کثیف شود یا نیاز به دیدن محل ورود کاتتر  باشد باید تعویض گردد.
- هنگام تماس با کاتتر ورید مرکزی حتما از دستکش و در صورت لزوم از سایر وسایل حفاظت فردی استفاده شود.
- در مورد بیمارانیکه در سایر مراکز درمانی تحت کاتتریزاسیون قرار گرفته اند و برای درمان بیماری چشمی به این مرکز مراجعه می کنند پرستار موظف است تاریخ انجام کاتتریزاسیون ورید مرکزی در آن مرکز را از بیمار سوال کرده و در گزارش اولیه پرستاری ثبت نماید. 
- موقع تزریق دارو از طریق کاتتر ورید مرکزی حتما سه راهی و محل تزریق بطور کامل با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی و سپس تزریق شود نکات آسپتیک دقیقا رعایت گردد.
 
 

تامز Q&A: علائم تب دنگی و راه های پیشگیری از گزش پشه آئدس

تب دنگی (Dengue) یک بیماری ویروسی است که از پشه آئدس (Aedes) به انسان منتقل می شود. علائم این بیماری معمولاً شبیه آنفولانزا است، اما می تواند به تب دنگی شدید (تب هموراژیک دنگی) که یک وضعیت حاد و تهدید کننده زندگی است نیز منجر شود. در این فیلم شادی رضائی، سوپروایزر کنترل عفونت بیمارستان فارابی توضیحاتی درباره علائم این بیماری، راه های پیشگیری از آن و نکات مهم برای کادر درمان را بیان می کند.

 از علائم اصلی تب دنگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تب بالا
- سر درد شدید
- درد پشت چشم
- درد عضلات و مفاصل
- حالت تهوع و استفراغ
- بثورات پوستی
برای پیشگیری از نیش پشه آئدس در مناطق آلوده، باید از لباس های آستین بلند و شلوار بلند استفاده کرد. همچنین از مواد و اسپری های دافع پشه استفاده کرده و از خوابیدن در فضای باز بدون پشه بند خودداری کنید. برای جلوگیری از تولید مثل پشه آئدس باید آب های راکد موجود در محیط مانند آب زیر گلدان ها، آب داخل مخازن تخلیه کولرهای گازی و آب راکد موجود در زباله ها مانند لاستیک ها و قوطی های فلزی را تخلیه کرد. زیرا پشه آئدس در آب های راکد تخم گذاری می کند. 
همچنین در صورت داشتن علائم تب دنگی باید هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کرد. کارکنان و کادر درمان بیمارستان ها و مراکز درمانی به خصوص بخش های بین الملل (IPD) در صورت مواجه با بیماری که سابقه سفر به مناطق آلوده به پشه آئدس را داشته و علائم تب دنگی را دارد باید هرچه سریعتر موارد را به واحد کنترل عفونت بیمارستان یا مرکز خود اعلام کنند. 
سید عباس قاضی میرسعید
تهیه کننده:

سید عباس قاضی میرسعید