پروفسور محمدصادق پیروز

دکتر محمد صادق پیروز در 14 خرداد سال 1302 در شهر لاهیجان متولد شد. وی دوره دبستان را در چهار سال و در زادگاهش در مدارس اکبریه و حقیقت سپری کرد و به دلیل اینکه آن زمان هنوز در شهر لاهیجان دبیرستان وجود نداشت برای گذراندن این دوره به رشت رفت. وی دوره دبیرستان را در سال 1313 و در دبیرستان شاپور شهر رشت آغاز کرد. سپس تحصیلات دانشگاهی را در سال 1319 بدنبال پذیرفته شدن در آزمون ورودی دانشکده پزشکی تهران شروع کرد. دکتر پیروز از دوران تحصیل خود می گوید: «دوران تحصیل ما مقارن با جنگ بین الملل دوم بود. لذا مشکل معیشتی برای اغلب دانشجویان از لحاظ غذایی و محل زندگی وجود داشت. یادم هست برای تهیه نان کوپن می دادند آن هم نان سیلو. منزل من در پشت بازار بود. اتوبوس در سبز میدان بازار وجود داشت و مردم بدون صف با فشار وارد اتوبوس می شدند. من هم در همین وضعیت مجبور بودم به دانشکده بروم. »

دکتر پیروز در سال 1325 دوره پزشکی عمومی را با دفاع از پایاین نامه خود تحت عنوان « اشکال خطرناک تب راجعه و بررسی درباره ضایعات تشریحی آن‌ها» به پایان رساند و کار طبابت را شروع کرد. او در سال 1330 نفر اول آزمون دستیاری چشم پزشکی شد و زیر نظر پروفسور محمد قلی شمس این دوره را در بیمارستان فارابی آغاز شد. در آن زمان تنها سه چشم پزشک در آزمون دستیاری چشم پزشکی پذیرفته می شدند که با توجه به کسب رتبه اول در آزمون دستیاری توسط دکتر پیروز، وی طبق قوانین به اختیار خود از بین بخش های چشم پزشکی بیمارستان امیراعلم و فارابی، بیمارستان فارابی را برای ادامه تحصیل برگزید.

پروفسور پیروز پس از پایان دوره دستیاری در بیمارستان فارابی ماند و در سال 1337 پس از موفقیت در آزمون استادیاری، به عنوان عضو هیات علمی و آموزشی و رئیس درمانگاه در این بیمارستان مشغول به کار شد.

ایشان در سال 1348 در پی یک فرصت مطالعاتی 18 ماهه، برای بررسی علمی به انگلستان عزیمت کرد و در بیمارستان مورفیلد لندن به تحقیق و پژوهش پرداخت.

در زمان فعالیتش دوبار به سمت مدیر گروه چشم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انتخاب شد، یک بار در سال 54 و یکبار در سال 58 که تا زمان بازنشستگی در سال 67 که به مدت 9 سال در این سمت بود.

دکتر پیروز در سال 1367 پس از 37 سال و 8 ماه کار علمی و آموزشی در بیمارستان فارابی دانشگاه تهران با تقاضای خود بازنشسته شد.

بخشی از فعالیت ها و مطالعات پروفسور پیروز به این شرح است:

• رئیس درمانگاه چشم پزشکی بیمارستان فارابی از سال 1337
•  رئیس درمانگاه با حق آموزشی در سال 1341
•  سرپرستی گروه اموزشی چشم پزشکی از سال 1354
•  مدیر گروه چشم پزشکی از سال 1358به مدت 11 سال
•  عضویت هیئت ممیزه دانشگاه تهران در سال 1361 
• عضویت در کمیته تخصصی گروه پزشکی هیئت ممیزه مرکزی دانشگاه تهران در سال 1363
• استاد گروه آموزشی چشم پزشکی از سال 1356
• مطالعه در رشته الکترورتینوگرافی و جراحی قرینه و مطالعه درباره تازه های گلوکوم در بیمارستان مورفیلد لندن از سال 1348 به مدت یکسال و نیم
• عضو هیأت تحریریه مجله پزشکی دانشکده پزشکی عضو و دبیر هیات ممتحنه و ارزشیابی رشته تخصصی چشم پزشکی از سال 1358
• دبیر انجمن چشم پزشکی ایران در سه دوره متوالی از سال 1357 الی 1364
• عضو انجمن چشم پزشکی بریتانیا و انجمن پزشکی فرانسه

 وی در کنار طبابت توجه ویژه ای نیز به فعالیت های عام المنفعه داشت و در این باره چنین می گوید: «مثل بسیاری از انسان‌ها که به زادگاه خودشان علاقه‌مند هستند من هم به زادگاهم لاهیجان علاقه‌مندم و همه کوچه پس کوچه‌هایش را دوست دارم و سالی چند بار به آنجا می‌روم و خدمت کوچکی که از دستم برآید در آنجا انجام می‌دهم. 25 سال پیش درمانگاهی در زادگاه خودم در محله َشعربافان درست کرده و در اختیار شبکه بهداری منطقه قرار داده‌ام که در حال حاضر نیز چند طبیب در آن مشغول به کارند. در همان محله در زمینی که 3هزار مترمربع مساحت دارد مدرسه‌ای ساختم به نام مدرسه راستی که 23 سال است در اختیار آموزش و پرورش لاهیجان قرار دارد. این مدرسه سال‌‌ها دو زمانه بود که صبح‌ها پسرها و بعد از ظهرها دخترها در آن درس می‌خواندند ولی الان فقط پسران در آن تحصیل می‌کنند. یک مدت کوتاهی به صورت مدرسه راهنمایی بود اما در حال حاضر به عنوان مدرسه ابتدایی فعال است و هر وقت به لاهیجان می‌روم سعی می‌کنم به این مدرسه سری بزنم و دیداری از بچه‌های آنجا داشته باشم و از مدیران و معلمان آنجا تشکر کنم. دلم می‌خواست یک کار بزرگی انجام دهم. می‌خواستم یک بیمارستان برای لاهیجان درست کنم. ولی به مشکل مالی برخوردم. قطعه زمینی به مساحت 2هکتار در شهر خریداری کردم که بخش کوچکی از این زمین در طرح خیابان بندی قرار گرفت. به جهت مشکل مالی نتوانستم این کار را انجام دهم و این زمین را به بخش دولتی هدیه کردم تا در آن بیمارستان بسازند. امیدوارم تا زمانی که زنده هستم این کار انجام گیرد. این‌ها کارهای کوچکی بود که توانستم برای مردم و به خصوص همشهری‌های خودم انجام دهم»

دکتر پیروز در سن 102 سالگی، منزل شخصی خود را که در یکی از محله های تهران است به شبکه بهداشت و درمان لاهیجان اهدا کرده است.

وی یک باردر سال 1379 به عنوان پزشک نمونه سازمان نظام پزشکی معرفی و با دیگر نیزدر سال 1381 و همزمان با دوازدهمین کنگره سراسری چشم پزشکی ایران، نشان چشم پزشکی ایران و تندیس چشم پزشکی این کنگره را کسب کرد.

منبع: موزه ملی تاریخ علوم پزشکی ایران